Muhakkak trafikte başınıza gelmiştir. Siz kırmızı ışıkta beklerken ışığın henüz sarıya döndüğü anda arkadaki araba “dıt” diye kornaya basmıştır. Peki sizin duygunuz ne olur o sırada “…yahu daha ışık yeni döndü…” diye kendi kendinize hafifçe söylenir misiniz? Yoksa dikiz aynasından el kol yapıp “…patlama daha ışık yeni döndü…” diye öfkeleniyor musun? Eğer ikinci cevabı benimsiyor ve hatta benzerlerini kullanıyorsan sen de “rage bait” yemiş oluyorsun yani türkçeleşmiş hali “öfke yemi”…
Bir de eğlence içerikli bir örnek vermek istersek yaşı kaç olursa olsun, çocuklar genellikle annelerine rage bait atarlar. Örneğin, ocaktaki tencereye bakıp “…ne o anne daha yemek pişmedi mi?” gibi bir cümle söyleyiverirler. Karşılığında “…sen tüm gün boş mu duruyorum…” gibi bir cümleyele tetiklenmiş bir görüntü çiziyorsan öfke yemini yemişsindir. “…az sonra pişer evladım…” der güler geçersen boş yere öfkelenmemiş olursun:))
Oxford Languages Başkanı Casper Grathwohl, bu yılın kazananı hakkında şunları söyledi:
“Geçen yılki seçim olan
beyin çürümesi , sonsuz kaydırmanın zihinsel yorgunluğunu yansıtırken, öfke yemi, öfkeyi tetiklemek ve tıklamaları artırmak için özel olarak tasarlanmış içeriklere ışık tutuyor. Ve birlikte, öfkenin etkileşimi tetiklediği, algoritmaların onu güçlendirdiği ve sürekli maruz kalmanın bizi zihinsel olarak bitkin bıraktığı güçlü bir döngü oluşturuyorlar. Bu kelimeler sadece trendleri tanımlamakla kalmıyor, aynı zamanda dijital platformların düşünce ve davranışlarımızı nasıl yeniden şekillendirdiğini de ortaya koyuyor.
Oxford sözlüğünün yılın kelimesi olarak seçtiği rage bait terimi görüldüğü gibi iki kelimeden oluşuyor. Her iki sözcük de İngilizce’de köklü bir geçmişe sahip olan, şiddetli öfke patlaması ve çekici bir yiyecek lokması anlamına gelen sözcüklerin bir araya gelerek tek bir durumu işaret ediyor. İşte bu terim geçmiş yıllara oranla bu yıl tam üç kat daha fazla kullanılarak kısa listeye girmiş ve 30000 den fazla kişinin katıldığı üç günlük oylamadan sonra seçilmiştir.
Kısa listede yer alan sözcükler aura farming (aura çifçiliği), bio-hack (biyolojik hack) ve rage bait (öfke yemi) terimleriydi. Yapılan oylamalar sonucunda rage bait yılın kekimesi olarak seçildi.
Neden öfke yemi daha çok kullanıldı? Çünkü insanlar giderek sosyal medya algoritmalarına daha çok bağlanıyorlar ve öfkeli içeriklere de daha çok etkileşim veriyorlar. Bu durum da tıklanmaları artırmaya çalışan medya içerikleri için cazip bir durum yattıyor ve bir kısır döngü olarak sürekli birbirini tetikliyor.
Bu durumda bakarsanız benim verdiğim örnekler olan trafik ve evde anne çocuk arası etkileşimler ne kadar masum kaldı değil mi? Günümüzün en büyük handikapı bence bu durumdur. Teknoloji ve teknolojik araçlar bir yandan hayatımızı kolaylaştırırken diğer yandan da stres düzeyimizi artırarak sağlığımızı bozabiliyorlar. Buna karşın farkındalığımızı artırıp önlemlerimizi alırsak daha çok teknolojinin faydalı yanlarına yönelebiliriz. Örneğin benim yeni yazı dizimin konuları olan birincisi Küçük, Yavaş Adımlarla, Sakince Kışı Karşılamak ve Yaşamak, ikincisi Yavaş Yaşam Hareketi ve Getirdiği Sakinlik, yazılarımı okuyup serinin diğer yazılarını da her hafta çarşamba günleri takip edebilirsiniz.
