Nasıl da geçti koskoca bir yıl…Oysa daha dün ilkbahar geldi diye seviniyorduk; fidelerimizi dikmiş tohumlarımızı ekiyorduk. Şimdi ise kış mevsimi içinde ilerliyoruz. Sonra da bir bakacağız ki karlı günler sona ermiş, bahçemizde sümbüller açmış, arılar nektar toplamaya başlamış…Her mevsimin kendine ait bir güzelliği olduğunu, tadını çıkararak yaşanması gerektiğini, mevsime göre enerji dağılımının doğamız kadar insan için de gerekli olduğunu, yıllar geçtikçe anlayabiliyor insan.
Biz Kuzey Yarımküre’dekiler için Aralık ayının 21’ine geldiğimizde Kış Gündönümü yaşanacak. Zamanla günler uzamaya başlayacak. İlkbahara kadar bahçede en az işimizin olduğu bu ayı iyi değerlendirmeliyiz.
Aralık ayı bütün bir senenin muhasebesinin tutulduğu bir ay olarak yaşantımızın pek çok alanında olduğu kadar bahçede de yaşanan olumlu ve olumsuz olayların dökümünün yapılması için ideal bir aydır. Bahçe ajandası açılır, hangi bitki hangi bitkiyle iyi kardeş olmuş, hangi tohumlar verimli, hangi tohumlar verimsiz olmuş, satın alınan fidelerden hangisi az fire vermiş hangisi çok fire vermiş bunları gözden geçirip notlar alınır daha doğrusu yaz boyunca alınan notlar düzenlenir ve bir fikirler kümesi oluşturulur.
İnşallah her sene olduğu gibi aşağı yukarı 110 gün süren bu soğuk günler çabucak geçer ve ilkbahar ekinoksu gelir.
Biz gelelim bu ay bahçede hangi işleri yapmamız gerektiğine…
1.Kış budamalarını tamamlamak.
Ankara’da bir kaç senedir sonbaharda gündüzler olağandan sıcak geçiyor. Geceleri bazen eksi dereceler çoğu zaman buzdolabı sıcaklığı olan 4 dereceler görülür ve hissedilirken, gündüzleri 12 ila 20 derece arasında olan sıcak gündüzler yaşanılıyor. Bu durumda da yaprak dökümünün tamamlanması her sene biraz daha uzuyor. Örneğin bu sene meyve ağaçlarının tamamen yaprak dökmesi 24 Kasım’ı buldu… Dolayısıyla da meyve ağaçlarının budamaları Aralık ayına sarkmış oldu. Budama işi oldukça ciddi bir iştir ve sürecin hassas yürütülmesi gerekir. Aralık ayında da birdenbire de gündüz sıcaklıkları 1, 2 derecelere gece sıcaklıkları eksili derecelere düşebilir. Bu durumda da budama yaptığımızda olabilecek don olaylarından bitkiyi korumak gerekir. Gül fidanlarının da budanması hassastır. Erken budarsanız goncalar erkenden açar. Erken açan goncalar da ilkbahar donlarında yanabilir. Geç budarsanız da güllerinizin açması Mayıs ayı ortalarına doğru uzayabilir. Kader kısmet olduğu kadar sezgisel planlamayı yapmak önemlidir.
2.Bordo bulamacı yapmak.
Kış budamalarından sonra ağaçlarımızın ve çalılarımızın bordo bulamacı ile spreylenmesi iyi olacaktır. Bordo bulamacı fungal ve bakteriyel hastalıklara karşı ağaçlarımızı, çalılarımızı koruyan organik bir ilaç. Mucidi 1885 yılında Fransa’nın Bordeaux şehrinde yaşayan bir profesör. Bu profesörün bulamacı tesadüfen bulduğu söyleniyor. Kara leke, dal yanıklıkları, yaprak kıvırcıklığı gibi hastalıklara karşı etkili olduğu görülünce yılda iki kere uygulanmaya başlanıyor. İlkbaharda ağacın gözleri uyanmadan ve sonbaharda ağaçlar yapraklarını döktükten sonra bulamacın uygulanması için en doğru zamanlar. Biz de bahçemizde öyle uyguluyoruz.
3.İhtiyacı olan bitkilere macun çekmek.
Meyve ağacı ya da çalıların gövdesinde kahverengi yarıklar oluştuysa budamadan sonra bu yarıklara demir içerikli hazırlanan kırmızı bir macun sürerek o yaranın kış boyunca iyileşmesini daha da hasta olmamasını sağlayabiliriz.
4.Bahçeye yeni sebze yatakları eklemek.
Yeni bir sebze yatağı eklemek için de bu mevsim tam zamanıdır aslında. Bütün kış organik atıklarımızla içindeki toprağı zenginleştirebiliriz. Böylelikle tohum ekme zamanı geldiğinde toprağımız hazır olmuş olur.
5.Kış sebzeleri için mini seralar oluşturmak.
Kış sebzelerimizi dondan koruyarak yetiştirmek için mini seralar oluşturabiliriz. Kale, pazı, pırasa, havuç, lahana, hardal, ıspanak, turp, alabaş serin gün sebzelerindendir ve uygun koşulları sağlarsak lezzetleriyle kışın da bizi mutlu etmeye devam ederler:)
6.Çim bakımı yapmak.
Eğer çimler uzunken kışa girersek çimler sararır ve kururlar. Ancak biçilmiş ve kısalarsa kar yağana kadar yeşil kalmaya devam ederler. Bu durum benim gibi 7b iklim kuşağında olanlar içindir. Hangi iklim kuşağında olduğunuzu bulmak istiyorsanız “hangi iklim kuşağında yaşıyorsunuz?” konulu yazıma bakabilirsiniz.
7.İlkbahar bahçe planı yapmak.
Yeni gelen yılın yani 2026 yılının ilkbaharında neler yapacağımızı, önümüzdeki yılın tamamında saksılarımızda, bahçemizde nasıl bir bitki örtüsü görmek istediğimizi not edersek bu konu üzerinde çalışmaya başlamış oluruz. Planlamak her zaman iyidir. Elbette planın dışına da çıktığımız olacaktır ama genel bir çerçeve çizdiğimizde fazla ortalamadan sapmadan hareket etmeyi başarırız. Hem yılın bu ayında çok çeşitli ajandalar da karşımıza çıkacaktır. Bunların içinden kişisel, meslekî, bahçecilik, balkonda saksılar ve başka özel ilgi alanlarımıza göre kullanacağımız ajandaları rahatça seçebiliriz.
8.İçinde olunan durumda bir keyif ânı ayırabilmek.
Ne olursa olsun elimizde herhangi bir teknolojik alet olmadan yalnızca bir bardak çay ya da bir fincan kahvemizle balkonumuzda ya da bahçemizde en az on dakika kendimizle, düşüncelerimizle baş başa kalıp farkındalığımızı artırmaya çalışalım. İnanın hem çok keyifli hem de çok ilham verici bir zaman dilimi oluyor. Zamanım yok demeyelim, sosyal medyaya on dakika daha az göz atsak hiç bir şey kaybetmeyiz, aksine kazancımız daha büyük olur.
Yavaş ve sıcacık geçecek bu gri ve hafif karanlık günlerde ocağımızda kaynayan bir tencere yemeğimiz, elimizde bir fincan sıcak çayımızla belki bir battaniye dizlerimizdeyken keyifli, bol okumalı ve yazmalı bir Aralık ayı geçirmek dileğiyle…Bu konuda birkaç örneğe ihtiyacım var derseniz “Küçük, Yavaş Adımlarla, Sakince Kışı Karşılamak ve Yaşamak…” başlıklı yazımı okuyabilirsiniz:)
