5.Fideleri tohumdan başlatmak.
Birçok sebze ve çiçeği tohumdan başlatmak oldukça kolaydır. Çok çabuk filizlenir ve gelişirler. Bu şekilde istediğiniz atalık tohumları ekip yetiştirebilirsiniz. Tamam biliyorum ben de çiftçi bir aileden gelmedim (çocukken çiftlik ortamlarını anlatan okuduğum enfes romanlardan sonra bunun için ağlardım, apartmanda büyümek istemezdim). Önce saksıda yetiştirme sonra bahçede yetiştirme yapmaya başladığımda eşden dosttan, internette güvenilir kaynaklardan atalık tohumları edinmeye başladım. Çok zevkli birleştirici bir süreç tavsiye ederim.
Tohumdan başlattığımızda fidelerimizi permakültür yaklaşımda, kardeş bitkileri kendimiz yetiştirme ve gerek bahçe gerekse sebze alanımızın tasarımında gönlümüzce kullanabiliriz. Örneğin sebze bahçesi dostu, domatesin ve salatalığın kardeş bitkisi latin çiçeğini (nasturtium) altı yıldır ekiyorum. Artık dökülen tohumlardan kendisi de yetişiyor bu güzelim sarmaşık cinsi bitki. Ancak, benim tabirimle bu sebze çiçeği, fidecilerde satılırken göremezsiniz. Mutlaka tohumdan kendiniz yetiştirmelisiniz. Hem bir renk cümbüşü hem sebzeleri zararlı böceklerden koruyor hem de çiçekleri de yaprakları da yenilebiliyor. Alışılagelenin dışında çiçekleri de yaprakları da baharatlı. Onun için sebze çiçek diyorum ben kendisine. Yaz salatalarında lezzet ve görsel olarak şölen havası yaratıyor doğrusu.
Kendi fideni yetiştirmenin yukarıda anlattığım güzelliklerin dışında bir başka güzelliği de yetişmiş fide satın almaktan daha ucuza gelmesi. Tasarruf etmemizi sağlaması. Ancak bence iyi bir bahçe ve doğa sever ettiği bu tasarrufla, yerel satıcılardan da sezonda fide alış verişi yapar ki onlar da işlerini sürdürebilsinler.
Tohumdan yetiştirmede de belli bazı kurallar var. Bunlardan da yeri gelince bahsederim.
6.Organik pestisitler ve herbisitler kullanmak.
Ekolojik yaşama az ya da çok katkımız olmasını istiyorsak, permakültür bir yaklaşımı benimsiyorsak ve sürdürülebilirliği esas alıyorsak bahçemizde kimyasal ilaçlar kullanmamaya özen göstermeliyiz. Böylelikle hem sağlıklı bir bahçe için uygun koşullar sağlar hem de kimyasallara fazla para harcamamış oluruz.
Benim bahçemde en temel ve en basit ilacım şudur: 2 litre suya üç diş sarımsak (ezilmiş), 1 tatlı kaşığı acı pul biber, 2 yemek kaşığı sıvı arap sabunu karıştırıyorum. En az 24 saat en çok 48 saat bekletiyorum. İki kere tülbent kumaşı gibi ince bir süzgeçten geçiriyorum ve ilaçlama kabıma koyup güllerim başta olmak üzere böceklenme görebileceğim ya da gördüğüm bitkilere akşamüstü güneş bahçeden çekilirken uyguluyorum. Zamanlamayı iyi yaparsanız harika bir ilaçtır.
7.Bahçedeki ağaçlara kuş yuvası ve böcek oteli yapmak.
Evet biliyorum kuş yuvası çok sevimli geliyor hepimize de böcek oteli nereden çıktı değil mi? Ben de permakültür yaklaşımı okuyup anladıkça ne kadar önemli olduğunu anladım bu konunun. Kuş yuvamı kendim ahşap halinde aldım ve boyadım. Kedilerin erişemeyeceği şekilde de ağaca yerleştirdim ve içine aralıklarla yem bırakıyorum ki bahçeme gelsinler hem güzel cıvıldasınlar hem de bitkiler için zararlı onlar içinse besin olan böcekleri yesinler.
Yararlı böcekler ve kanatlılar için de polinatör bitkiler ekmeye, kelebek çalısı gibi çalılar yetiştirmeye çalışıyorum. Yararlı böcekler ve kelebekler hem tozlaşmayı sağlıyorlar hem de zararlı böcekleri ve yumurtalarını yiyorlar. Bu şekilde kuşlar ve yararlı böcekler sayesinde bahçede kimyasal kullanmayarak tasarruf etmiş oluyoruz. Fotoğrafta görülen kelebek çalısı sayesinde hep yabancı dergilerde gördüğüm monarch kelebeğini bahçemde görebiliyorum. Sinek kuşuna benzeyen böceği de (atmaca güvesi de deniyor) kelebek çalısına geldikleri için gördüm ve öğrendim.
Bu gördüğüm kuşların, rengarenk değişik değişik kelebeklerin verdiği zevki parayla satın alamam. Tabii ki yaptıkları faydalı işlerin de… Dolayısıyla polinatör bitkiler de bahçede tasarrufu getirir insana…
Bu yıl mini böcek oteli de yapacağım. Yaptığım zaman burada görselini paylaşırım.
8.Yağmur suyunu toplamak.
Bu maddeyi a ve b olmak üzere iki kısımda anlatacağım:
a.
Ben küçükken annem Nisan ayında balkona bir tepsi koyar ve “nisan yağmurlarını” toplardı. Topladığı suyun bir kısmı ile balkondaki ve evdeki çiçekleri sular bir kısmı ile de saçımı durulardı. Saçlarım pırıl pırıl bitkilerimiz de çok canlı olur ve çiçek açarlardı. Şöyle bir düşünün yağmurdan sonra doğa da gözümüze daha parlak ve canlı gelir öyle değil mi?
Yağmur suyu havadaki azotun bir kısmını, belirli koşullar sağlandığında (ısı, basınç, miktar) bir dizi kimyasal işlemden sonra bitkiler için kullanılabilir haliyle yeryüzüne indiriyor. Bitkiler de azotu çok seviyorlar. Su ile azotu direkt alabildiklerinde de çok güzel gelişebiliyorlar. Bu işlemde biz sadece durup belki çayımızı, kahvemizi yudumlayıp bir kitap eşliğinde, evimizin korunaklı koşullarında seyrediyoruz. Anlık olarak! para ve emek harcamıyoruz. Şöyle düşünün, ilkbaharda azot, demir, potasyum karışımı ile bahçedeki bitkilere gübre veriyor ve bolca suluyorum. Bunun için önce azot, demir ve potasyumu ayrı ayrı satın alıyorum. Belirli oranlarda karıştırıyorum. Sonra tüm bitkilerin kök çevrelerini kürekle hafif çukurlaştırıyorum ( bu arada illa başka minik işler de çıkar), ve uygun miktarlarda toprağa karıştırıyorum. Sonra da hepsini bolca suluyorum. Üstelik bazı bitkilerin yapraklarından da bazı azot bileşiklerini emebildiğini biliyoruz ki biz bunu elle sağlayamayız. En azından ben böyle bir yöntemi henüz duyup uygulamadım. Ne kadar yoğun bir emek ve para harcaması var değil mi?
b.
Dünyamızda su sorunu giderek artıyor maalesef. a maddesinde “anlık olarak!” diye başlayan cmlemdeki ! işareti bunu içeriyor. İnsanların pek çoğu, aslında yağmur suyu oluşumuna ters yönde para harcayarak olumsuz etkilerde bulunuyor. Havaya salınan gazlar, karbon salınımı, ekolojik yaşama ket vuran davranışlar… diye uzayıp giden bir sürü yanlış karar ve davranışlar su ve yiyecek kaynaklarımızın tükenmesine yol açıyor. Bu konu çok uzayacak biliyorum ve başka bir yazıya bırakıyorum.
Eğer bahçemizde yer altı su kaynaklarına zarar vermeyecek büyüklükte bir yağmur suyu depolama sistemi kurarsak, sulama için çeşmeden alacağımız sudan tasarruf etmiş oluruz. Yağmur suyunu etkin bir şekilde kullanarak su kaynaklarımızı da korumuş oluruz.
9.Damlama sulama yapma.
Damlama hattı çekmek için bir maliyet gerektirse de sudan tasarruf etmeyi sağlayacaktır. Özellikle büyük bir sebze ve meyve alanı olanlara tavsiye edebileceğim bir tasarruf yöntemidir.
Şu konular da ilginizi çekebilir:
