Bu yılın yani 2025 yılının ilkbahar ekinoksu 20 Mart Perşembe günü sabahın erken saatlerinde gerçekleşecek. Bizim yaşadığımız Kuzey Yarımkürede ilkbahar, dünyamızın diğer yarısı olan Güney Yarımkürede ise sonbahar mevsimi coğrafî olarak başlayacak. Meteorolojik olarak ise 1 Mart ilkbaharın başlangıcı olarak kabul ediliyor.

Kuzey Yarımkürede Güneş’in güneyden kuzeye doğru giderken göksel ekvatoru( ekvatorun üzerinde, gökyüzünde, hayalî bir ekvator eğrisi) geçmesiyle beraber ilkbahar ekinoksu gerçekleşir. Dünya’nın Güneş’in etrafında dönme süresi ve yaşanılan bölgedeki saat dilimine bağlı olarak da her yıl bu süre saat bazında değişmektedir ( birçok hesaplama yöntemi olduğundan kısaca yazarken böyle biraz yüzeysel değinmek gerekiyor maalesef…). Bazılarının “…eskiden 21 Mart’tı niye şimdi 20 Mart…” sorusunun cevabıdır bu açıklama, kısaca… Mesela 2028 yılına geldiğimizde 19 Mart akşam saatlerinde ilkbahar ekinoksu gerçekleşecek.

İlkbahar ekinoksunda gündüz ve gece süreleri aşağı yukarı eşitlenir. Güneş de neredeyse tam doğudan doğar ve tam batıdan batar…

Ekinoks zamanında bütün ülkelerde insanların yaptığı gözlemlere bir göz atalım mı?

• Ekinoks zamanından yaklaşık 20 gün kadar önce kuş cıvıltılarının arttığını hissetmeye başladınız mıİ? Evet, günlerin uzamasıyla beraber kuşlar da daha erkenden cıvıldamaya başlıyorlar. Ayrıca gün boyu da şarkı söylemeye devam ediyorlar.
• Yine kuşlar açan badem, erik ağaçlarının çiçekleriyle adeta hasret gideriyorlar. Sanki çekirdek çitler gibi çiçekleri didikleyip yerlere saçıyorlar.
• Bahçe toprağına zambak soğanı eklemek ya da çuhalarınızı dikmek istediğinizde solucanlarla karşılaştınız mı? Evet, solucan hareketliliği başladı. Yaşasın toprağımızı havalandırmaya başladılar demek bu:) Bazı ülkelerde bu aydaki dolunaya “solucan dolunayı” da demişler bu sebepten…
• Antik çağlardan itibaren insanlar çiçek açan çiğdem ve nergisleri görünce turp, ıspanak, pazı, kale tohumlarını ekmişler. Sıra bizde haydi durmayalım:)
• Yaşadığınız yerin son don tarihlerini meteorolojinin sitesinden kontrol edin. Buna göre de ilkbahar ekinoksunu Kuzey Yarımkürede yaşayan insanlarla beraber tohum ekerek, bitki dikerek kendinizce kutlayabilirsiniz.
• Sonbaharda ektiğiniz ıspanak, hardal, kale, pazı ve maydanozunuz varsa bahçenizde ya da balkonunuzda toplayıp taze yeşilliklerden oluşan bir salata hazırlayarak ailenizle ilkbaharın gelişini kutlayabilirsiniz. Pek çok ülkede bahçe ve bitki severler de bu hayali kuruyor…
• Uzayan günün, ısınan havanın tadını çıkarmaya, etrafta uçuşmaya başlayan kelebeklerin güzelliklerini seyretmeye başlayın. Artık daha çok dışarıda olmanın vakti geldi.

NOT: Bu aralar sosyal medyada İbnü’l Arabî’nin şu sözü dolaşıyor: “Bedenlerinizi bahar ayında rüzgâra maruz bırakın. Çünkü rüzgâr, ağaçlara ve bitkilere bu aylarda ne yapıyorsa, vücudunuza da onu yapar. sonbaharda ise rüzgârdan sakının.” Henüz bu konuda araştırma yapmasamda hoşuma gittiği için yazmak istedim.