İlkbaharın müjdecilerindendir cemrelerin düşmesi…Cemre, kor ya da ateş anlamına gelen arapça kökenli bir sözcüktür. Yorumlanırken kor haline gelmiş ateş şeklinde de yazılan kaynaklar bulunmaktadır. Altay Türklerinde de cemre sözcüğü imere olarak karşımıza çıkıyor ve cemre sözcüğü ile hemen hemen aynı anlama karşılık geliyor. Aslına bakarsanız tarihin her döneminde Dünya’nın dört bir tarafında yaşayan insanlar bu geçiş dönemine hem değişik isimler vermişler hem değişik hikâyeler anlatmışlar ama hepsi de aynı doğa olayına dikkat çekmişler.

Cemre ne zaman düşüyor?

Birinci cemre 19-20 Şubat’ta havaya, ikinci cemre 26- 27 Şubat’ta suya ve üçüncü cemre 5- 6 Mart’ta toprağa düşüyor daha doğrusu düştüğü rivayet ediliyor:)

Zemheri soğukları ya da erbain günleri adı verilerek anılan çok soğuk günler yani karakış, 30 Ocak’da sona erdi. Erdi ermesine de bu sene Ankara o karakışı yaşamadı, kar sadece atıştırdı yani yağmadı diyebiliriz. Artık 50 gün sürecek olan hamsin günlerinin içindeyiz. Çok soğuk günler, yer yer esen toz içerikli ılık rüzgârlarla yerini soğuk günlere bırakıyor. İşte cemrelerin formülü de bu anlatımın içinde gizli. Yer yer esen ılık rüzgârlarla soğuk olan atmosferde ılıman bir akım oluşmaya başlar. Yeryüzü bir anda ısınamayacağına göre kâh ısınır gibi olup kâh soğuyacak ve bir dengeye gelmeye çalışacaktır. Şöyle ki güneş ışınları yeryüzüne değip alttaki havanın ısınmasına sebebiyet verir. Isınan hava yükselir, soğuk hava aşağı doğru iner. (Bu her an gerçekleşir.) Yükselen havanın içindeki su damlacıkları üst katmanlarda yoğunlaşarak bulutların da oluşmasına katkıda bulunur. Güneşin bulunduğumuz yarımküreye geliş açısı da günbegün değiştiği için bu hava olaylarının oluş hızı da artmaya başlar ta ki gece sıcaklıkları da artmaya başlayana kadar. İşte bu zaman zarfında da ilk kor havaya düşer yani hava molekülleri ısınmaya başlar; ikinci kor suya düşer yani artık karlar erimeye dereler çağlamaya başlar; üçüncü kor da toprağa düşer ve toprak içindeki canlılık hareketleri başlar. Ağaçların gövdesine su yürümeye başlar.

Cemreler bittikten sonra ne olur?

Üçüncü cemreden hemen sonra artık bağ budama, meyve aşılarını yapma zamanı gelir. Derken 11 Mart’ta da beş gün sürecek olan kocakarı soğukları başlar. İşte bu günler ekim- dikim yapanlar için oldukça kritiktir çünkü kocakarı soğukları bitince havadaki sıcaklık artışı insanları erken ekim- dikim için kandırabilir. 21 Mart’ta, ekinoksun ertesinde, mart dokuzu denilen, bir hafta- on gün sürecek olan soğuklar başlar öyle ki oluşan sıcaklık değişiminin etkisinde kar yağabilir, tedbirli olmak gerekir.

Daha sırada camuz kıran da denilen aprıl beşi, engir kıran da var ki onları da sırası geldiğinde yazacağım. Çünkü kayıt tutmak önemli. Modern olmanın eskiyi unutmak demek olmadığını; modern olmanın, çağın teknolojisine ayak uydurmanın yolunun, bilgiyi muhakkak yazıya dökmek demek olduğunu artık idrak etmeliyiz. Bahsi geçen eskimeyen eski tabirler yemeğe eklenen baharatlar gibidir. Günlük meteorolojik olaylar bu baharatlar olmasa yavan bir yemeğe döner.

Çok güzel, muhteşem bir ülkede yaşıyoruz. Bir yıl içinde dört mevsimin yaşandığı, coğrafi özelliklerin farklı farklı olduğu bir ülke… Dolayısıyla çok çeşitli anlatım şekillerinin, sözcüklerinin de olduğu bir ülke. Herkes bunları kayda alıp paylaşsa gelecek nesiller için yol gösterici, çok büyük bir hazine olur:)

Not: Görsel tasarım bana aittir. Paramı ödeyerek abone olduğum ama mecburen #reklam diyeceğim Canva programıyla yaptım.