Şimdi tam mevsimindeyiz…Evet salyangozların ve sümüklüböceklerin bahçemizde kendilerini göstermeye başladığı zaman geldi maalesef:)
Tamam doğadaki bütün canlılara saygılıyız ama bazıları bizim canımızı sıkıyorlar. Emek emek nice zorluklarla, tohumdan büyüttüğümüz sebzelerimizi hem de bu sebze ve meyvelerin en narin sürgünlerini, en narin yapraklarını kıyır kıyır yiyor bu salyangozlar. O hâlde hem dikkatli olmalı hem de bazı tedbirler almalıyız.
Öncelikle salyangoz ve sümüklüböcek adları genelde karıştırılıyor. Salyangoz, benim girişteki fotoğrafımda olduğu gibi dış kabuğu olan bir yumuşakça sürüngene, sümüklüböcek ise aynı canlı türünün kabuksuz hâline verilen isimdir. Her ikisinin de mukusları güneşte parlayan izler bırakır arkalarında. Sebze yataklarında bıraktığı iz ise biraz acı oluyor. Şöyle ki: Bir sabah sebze yatağınıza bakarsınız ve dün bakmaya kıyamadığınız fidenizin ortadan kaybolduğunu ya da yapraklarının delik deşik olduğunu görürsünüz. Bazen de sezon sonunda kendinizce minik bir törenle “…yarın sabah kahvaltıda yerim…” dediğiniz bir kale ya da pazı yaprağının yarın olduğunda sizin yiyemeyeceğiniz bir hâle geldiğini görürsünüz.
Bu duruma düşmemek ya da zararı en aza indirmek için yapabileceklerimiz var elbette. (.,Anlatırken “salyangozlar ve sümüklüböcekler” diye uzatmak yerine salyangozlar; “sebze ve baharat tarhları, çiçek saksıları ve yatakları” diye uzatmak yerine de sebze yatakları diye bahsedeceğim. Yazdıklarım hepsi için de geçerlidir.)
1.Sezon başında toprağın üzerinden malçı kaldırıp altında salyangozlar yuvalanmışlar mı bakmak.
Yaprak malçınızı kaldırdığınızda sanki hiç yaşamıyormuş gibi görünen salyangozlarla ve hatta yavrularıyla karşılaşabilirsiniz. Bu ılık ve nemli ortam onlar için de idealdir çünkü… Hemen onları elle toplayıp bahçenizden uzaklaştırmalısınız.
2.Sebze ve baharat yataklarınızın etrafına odun külü serpmek.
Salyangozlar odun külü üstünde hareket etmekten hoşlanmıyorlar. Bu sebeple sebze yataklarımızın etrafına odun külü serpmek iyi olacaktır. Odun külünün içindeki potasyum, fosfor, çinko gibi elementler toprağımız için de yararlıdır. Ancak unutmamak gerekir ki her şeyin azı karar çoğu zarardır. Çok fazla kullanılan odun külü toprağın asitlik derecesini değiştirir.
3.Sebze yataklarının etrafına bakır bant çekmek.
Biraz pahalıya gelse de eğer sorunun çok büyük ve çözümsüz kaldığı bir alan varsa orada uygulanabilir. Salyangozların vücutlarındaki mukus ile bakır bant arasında bir kimyasal reaksiyon oluşuyor ve bu da salyangozları rahatsız ediyormuş. Bir bant olduğu için kendinden yapışkanlı tarafını girmesini istemediğiniz alanın etrafına yapıştırarak bu canlıları uzak tutabilirsiniz.
4.Yumurta kabuklarının ezilmemiş halini sebze yataklarının içine yerleştirmek.
Bu yöntemi uygularken yarım kabuğun boşluk kısmını toprağa gelecek şekilde bırakıyorum. Böylelikle görünüş olarak da sanki toprağa bir yumurta koymuş gibi oluyorsunuz ve eğlenceli bir görünüm oluyor. salyangozlar da kokusunu sevmedikleri için burada bulunan bitkiyi kemirmek yerine başka bir yere yöneliyor. Salyangozların az olduğu ortamda işe yarayan bir yöntem. Yalnızca odun külü yöntemi ile bu yöntemi her yağmurdan sonra yinelemek gerekiyor.
5.Doğal bir bariyer oluşturmak.
Ezilmiş yumurta kabukları, çam iğneleri, küçük dal parçacıklarını harmanlayarak sebze yataklarının etrafına bir bariyer oluşturmak da işe yarayan bir yöntem. Bu dikenli, keskin kenarlı bariyer salyangozların üstünden geçmesi konusunda caydırıcı oluyor. Rüzgârlı bir havada bu bariyerin etrafa saçılması bence dezavantaj oluşturuyor.
6.Talaş ile bariyer oluşturmak.
Talaş da salyangozların vücutlarında rahatsız edici bir etki yarattığından sebze yataklarının etrafına talaş serpilebilir.
7. Tuz dökmek.
Tuz salyangozların gövdesinde yakıcı bir etki yaratıyormuş. Bu sebeple tuz bariyeri de yapılabilir ancak toprağa da zararı olan bu yöntemi de uygulamadım ben.
8.Kayganlık sağlamak.
Saksı ya da yatakların dış kısımlarına kaygan olacak şekilde yağ püskürtmek de bir çözüm olabilir. Bu yöntemi hiç uygulamadım ben ama kim bilir belki birinin işine yarar diye yazıyorum. Salyangozun bedeni kayacağından bitkiye erişemeyeceği düşünülüyor.
9. Salyangoz yiyeceklerini bir noktada bulundurmak.
Marul, lahana, kale, pazı gibi sebzelerin yapraklarından bir mini yiyecek tabağı hazırlayıp bırakırsak akşamın ilerleyen saatlerinde ya da sabahın erken saatlerinde bu yiyeceklerin etrafına toplanan salyangozları elle toplayıp bahçeden uzaklaştırabiliriz.
10.Bira tuzağı kurmak.
Bu sonuncu yöntemi ben de yeni öğrendim ve bu sene, hatta önümüzdeki günlerde uygulayacağım. Bunun için bir yayvan kâseye bira döküp en çok gezindikleri alanın ortasına bu kâseyi yerleştiriyormuşuz. Salyangozlar bira kokusuna ve tadına bayılıyorlarmış:) Hemen gelip soluğu kâsenin içinde alıyorlarmış. Bize de içinde biriken salyangozlardan kurtulmak kalıyormuş geriye…
Bunların dışında tavuk, kirpi, porsuk gibi bazı hayvanlar da salyangoz yemeyi seviyorlarmış. Gözümle görmediğim için -mışlı yazıyorum. Bu da ekolojik bir çözüm gibi görünüyor. Artık ortamınız ve şartlarınıza göre istediğiniz yöntem ya da yöntemleri uygulayarak sebze, meyve ve çiçeklerinizi koruyabilirsiniz. Hepimizin güzel bir bahçe sezonu geçirmesi dileğiyle…
NOT: Öne çıkan görseli Dall e ile hazırladım( çim üstündeki salyangoz).
