İşte sonunda 2023 yılının Aralık ayı da geldi. Gerçekten bu yıl hiç anlamadım nasıl geçti günler, haftalar, yıllar. Özellikle de Ağustos ayından sonrası gün saymak gibiydi. İlginç olanı da gün içinde günler akşam olmuyor akşamlar da sabah olmuyordu sanki… Einstein’ı yine anmak lazım özel görecelilik kuramı ile beraber:) “…Bir ayda dört hafta vardır.” tanımlaması benim için “…bir hafta da dört ay vardır” misali oluverdi… Burada “…Allah sağlık versin de gerisi bir şekilde halledilir…” şeklindeki klişe ama bir o kadar da çok doğru olan cümleyi de yazmalıyım diye düşünüyorum.
Nerde o ilkbaharın telaşeli ama çok keyifli, serin ama tişört giymeye itecek kadar güneşli, rüzgârlı ama teninde hissettiğinde yaşadığını anlatacak kadar esintili, havadaki bahar kokusunu içine çektiğinde tüm hücrelerini yenileyecek kadar şifalı olan günleri nerede? 1 Aralık itibariyle 110 gün uzaklıkta:)… Neden 110 gün diyorum: Bahar ekinoksu bizim gibi Kuzey yarımkürede yaşayanlar için 20- 21 Mart olduğundan meteorolojik olarak o gün ilkbahar başlamış oluyor ve 21 Haziran’a kadar sürüyor.
Bu süre zarfında bahçede işler oldukça minimum boyutta tabii ki ama bitmiyor bildiğiniz gibi… İşte şimdi Aralık ayında bizi hangi bahçe işlerinin beklediğini sıralayabilirim:
-Bu sene hava geç ısındı ve geç soğudu ancak birdenbire soğudu. Öyle ki Ankara’da bir gün önce tişört giyerken bir gün sonra palto giydik. Bu sebeple ağaçların yaprak dökmesi de uzun sürdü. Buna bağlı olarak kış budamaları da aralık ayına sarkmış oldu. Bu ay meyve ağaçlarını donlar başlamadan önce budamalıyız. Çalılarımızı, gül fidanlarımızı da budamalı ve kışı geçirmeye bırakmalıyız.
-Ağaçlar budandıktan sonra bordo bulamacı spreylemeliyiz. Bordo bulamacı fungal ve bakteriyel hastalıklara karşı ağaçlarımızı, çalılarımızı koruyan organik bir ilaç. Mucidi 1885 yılında Fransa’nın Bordeaux şehrinde yaşayan bir profesör. Bu profesörün bulamacı tesadüfen bulduğu söyleniyor. Kara leke, dal yanıklıkları, yaprak kıvırcıklığı gibi hastalıklara karşı etkili olduğu görülünce yılda iki kere uygulanmaya başlanıyor. İlkbaharda ağacın gözleri uyanmadan ve sonbaharda ağaçlar yapraklarını döktükten sonra bulamacın uygulanması için en doğru zamanlar. Biz de bahçemizde öyle uyguluyoruz.
-Eğer meyve ağacı gövdesinde kahverengi yarıklar oluştuysa budamadan sonra bu yarıklara demir içerikli hazırlanan kırmızı bir macun sürerek o yaranın kış boyunca iyileşmesini daha da hasta olmamasını sağlayabiliriz.
-Bahçenize yeni bir sebze yatağı eklemek istiyorsanız bu mevsim tam zamanıdır aslında. Bütün kış organik atıklarınızla hazırlayacağınız kompost, yumurta kabukları, odun külü gibi besleyicilerle bahara kadar toprağınızı zenginleştirebilirsiniz. Böylelikle tohum ekme zamanı geldiğinde toprağınız hazır olmuş olur.
-Kış sebzelerinizi dondan koruyarak yetiştirmek istiyorsanız mini seralar oluşturabilirsiniz.Kale, pazı, pırasa, havuç, lahana, hardal, ıspanak, turp, alabaş serin gün sebzelerindendir ve uygun koşulları sağlarsak lezzetleriyle kışın da bizi mutlu etmeye devam ederler:)
-Umarım çimlerinizi daha önce biçtirmişsinizdir. Eğer çimler uzunken kışa girersek çimler sararır ve kururlar. Ancak biçilmiş ve kısalarsa kar yağana kadar yeşil kalmaya devam ederler. Bu durum benim gibi 7b iklim kuşağında olanlar içindir. Hangi iklim kuşağında olduğunuzu bulmak istiyorsanız “hangi iklim kuşağında yaşıyorsunuz?” konulu yazıma bakabilirsiniz.
-Hangi iklim kuşağında olduğunuzu bilirseniz bahçenizde, donmadan kalabilecek bitkileri bırakır donma riski olanları da iç mekâna taşıyabilirsiniz. Tohumlarınızı ekeceğiniz zamanı da buna göre ayarlayabilirsiniz.
-Artık sulama hortumlarını, hortum sarma makinelerini, bahçe aletlerini seraya, iç mekâna, dolaplara akmanın da zamanı geldi. Aletlerimizi temizleyip dolaba kaldırmalı, budama makaslarının ağızlarını temizleyip dezenfekte etmeli ve kaldırmalıyız ki ilkbahar geldiğinde aletlerimizi yerli yerinde ve temiz bir şekilde bulup kullanabilelim. Hortumlarımız da içinde kalan sularla donup gevşeyerek çatlamasınlar.
-Bahçeden topladığınız yapraklarınız varsa bunları kullanarak seramikten takı tabakları da yapabilirsiniz. Yaprakları sonbahar çelenklerinizde kullandıysanız bu ay artık kış temasına geçebilirsiniz… Yılbaşı ağaç süslerinizi kapı çelenklerinizde kullanabileceğiniz gibi, ceviz, fındık, kabuklu fıstık gibi yemişleri de kullanabilir örgüden süsler de yapabilirsiniz…Örneğin ben daha önceleri aldığım bir köpük çelengin üzerine bana gelen bir çiçeğin içindeki saman benzeri iplikleri sardım. Yurt dışında flying tiger mağazasından buraya göre oldukça uygun bir fiyata aldığım yapma kokinaları kurdele ile bağladım. Aradaki boşluklara cevizleri silikonla yapıştırdım. Daha önce topladığım bir kaç kozalağı da sprey boyayla kurutup saklamıştım onları da ekledim. Sonra bir kaç süs, biraz leylandi yaprağı (yere dökülenlerden…) ve led kablo ekledim. Her eklediğim malzemeye de bir anlam yükledim ve niyet ettim. Bence güzel ve iyi niyetlerle bazı süslemeler yapmak iyi geliyor ruhumuza…
-Bütün bunların dışında Aralık ayı gelecek senenin planlarını yapılması için de oldukça uygun bir aydır bilindiği gibi…Öncelikle elimizdeki tohumları tekrar düzgünce sınıflandırmalı, eksiklikler belirlenmeli, hangi tohumun ne zaman ekilmesi gerektiği notları alınmalıdır. Yeni bahçe ajandasına geçilecekse eskisinden aktarılması gereken notlar düzenlenmelidir. Geçen sene bahçe ve günlük hayat için kaç ajanda tutuğunuza bakılmalı, tasnif etmede başarılı olunmuş mu değerlendirilmeli ve buna göre ajanda sayısı artırılmalı ya da azaltılmalıdır:)
Umarım herkes için çok güzel geçecek, nice yeni yeni şeyler öğrenebileceğimiz, üretebileceğimiz, sevinçli haberler duyacağımız, duyuracağımız bir 2024 yılına gireriz.
