Doğada kendi kendine de oluşabilen guild yapıları vardır. İnsanlar da zaten doğaya bakarak pek çok şeyi örnek aldıkları gibi meyve ağacı guild lerini de örnek almışlardır. İnsanların oluşturduğu en yaygın guild elma ağacı guildidir.
Guild için literatürde net karşılığı olan bir tanım yok. Bahçecilikte guild, bir ağacın sulama çemberi içinde birkaç bitki ile karşılıklı fayda sağlanan ortak yaşam içinde bulunması olarak tanımlıyorum ben. Hatta büyük alanlarda hayal ediyorum ki bir ağaç guildiyle beraber diğer ağaç guildleriyle de yerli yerinde bir araya gelebilirse daha büyük bir guild oluşturur ki orada muhteşem bir yapı olur. Bunu hayal edebilmem de “zeytin ağacı ile incir ağacının birlikte aynı bahçede ya da alanda olması her ikisine de gelişmeleri açısından fayda sağlar” bilgisini öğrenmiş olmam ile başladı:)
Elma ağacının etrafına ekeceğimiz sarımsak, frenk soğanı, nergis gibi bitkiler hem ağaca gelecek zararlıları kaçırmaya hem mutfağımıza besleyici yiyeceklerin girmesini hem de ağacın etrafını sarmaya çalışacak yabani otlardan korunmayı sağlayacaktır. Ayrıca da çok dekoratif bir görüntü oluşturarak bahçe peyzajımıza da katkı sağlayacaktır.
Elma ağacının altına dereotu, rezene ekerek tozlayıcılara da uygun koşullar sağlamış oluruz. Karakafes, karahindiba ve civanperçemi de ekip hem sağlıklı ve leziz bitki çaylarımız olmasını hem de bu bitkilerin etraflarına yaydıkları zararlıları kaçıran koku sayesinde ağacımızın korunmasını sağlayabiliriz.
Benim geçen sene oluşturduğum elma ağacı guldim kısmî başarılı oldu çünkü etrafını mini bir çitle korumaya almadığım için kediler maalesef sarımsak dışında hiçbir bitkinin yetişmesine izin vermediler, ya yemeye çalıştılar ya da üzerine yatarak falan fide oluşumunu engellediler. Tohumdan ekmiştim ben de hepsini. Bu sene ise sarımsak hariç diğer bitkileri iç mekânda yetiştirip guildi tasarlamak üzere son donlardan sonra ağacın etrafına dikeceğim.
Elma ağacı gibi kiraz ağacı guildi de var literatürde…
Kiraz ağacı guildini de hazırlarken karakafes otu, karahindiba, sarı papatya, yonca gibi bitkiler kullanılabilir.
Ben ise kiraz ağacının etrafına dekoratif olsun diye beyaz mini çitlerden yerleştirmiştim. Böylelikle kiraz ağacı guildim kedilerin gazabına uğramadan sağlıklı bir şekilde oluştu:)
Benim kiraz ağacı guildimde frenk soğanı, civanperçemi, nane ve limonî kekik var ve çok beğeniyorum. Hepsi yerini sevdi. Hepsinden de mutfağımda baharat ve bitki çayı hazırlama da hem tazesiyle hem kurusuyla faydalanıyorum. Frenk soğanı kış mevsiminin ağır dondurucu soğuklarında yer altına çekilip ilk sıcak günlerde yeniden doğarak tam bir mutfak sever bitkisi özelliği taşıyor bence:)
Bunların dışında benim yaptığım araştırmalarda literatürde görmediğim ama benim oluşturduğum guildler de var:)
Vişne ağacı guildimde nergis, pembe çiçekli erica ve ilkbaharda dikip kış gelince saksıya alıp iç mekâna taşıdığım sardunya var. Öncesinde nergis ile beraber beyaz papatya ekmiştim ama nedense papatyalar olmadı ben de yerine sardunya dikiverdim. Sardunya ise Kasım ayının başında hâlâ vişne rengi çiçeklerini açmaya devam ediyordu ancak don gelmeden önce saksıya alarak iç mekâna taşıdım.
Ihlamur guldimde mavi çan çiçekleri (blue campanula), beyaz papatya ve limonî kekik çok güzel yerleştiler, Daha önce hebe de dikmiştim, -10 derecelere kadar dayandı ancak geçen geçen kış -19 u gördüğümüzde maalesef dondu. Baharda kökten canlanır mı diye bekledim ki çok dekoratif bir bitki, canlanmadı maalesef. İklimi uygun olanlara uzun gövdeli ağaç altında çok dekoratif olduğu için mini mor çiçek de açan hebe bitkisini tavsiye ederim.
Ters dut guildimde biberiye, kokulu mini bahçe menekşesi, pembe ve beyaz çiçekli erica var. Erica bitkisinden bahçemde beş tane vardı ancak ikisi geçen kış dondu. Vişne ve dutun altında olan ericalar ise karın altında bile gülümsemeye devam etti.
Armut guildimde Fas nanesi, limonî kekik, ajuga bitkilerim var. Maalesef ajuga istediğim hızda çoğalmıyor. Ajuga bitkisini gölge alanlarda da kol atarak çoğalmasını sürdüren, kayrak taşlarının arasını doldurabilen baharda açtığı mor çiçekleri ile görseli de çok güzel olan çim muadili bitki olarak almış ve dikmiştim. Evet güzel bir bitki ancak yavaş gelişiyor benim bahçemde ama sanırım yine sebebi tatlı kediler:) Fas nanesi ise nane çayı için çok güzel bir nane ve giderek gelişiyor. Limonî kekik ise biraz yavaş gelişti burada…
Kayısı guildimde şeker nane, civanperçemi ve ajuga var. Şeker nane (stevia) saksıda da yavaş gelişiyordu kayısının altında da yavaş gelişiyor. Ölmedi ya bakalım umudum ilkbaharda iyi gelişmesi yönünde. Civanperçemi ise çok güzel gelişti hatta kurutmalık olarak da istifade ettim.
Meyve ağacı değil ama Mavi Ladin guildi de oluşturdum ve altında hiçbir şey yetişmez önyargımı kırdığı için bu durumdan da çok memnunum. Nergis çiçekleri çok güzel açtılar umarım baharda yeniden açarlar, mavi balkabağı da çok güzel büyüdü ve iki tane balkabağı verdi:) Bunun dışında kahkaha çiçeği sarmaşığı ektim olmadı, servi sarmaşık ektim olmadı ben de üstelemedim şimdilik:)
Kışa girerken mavi ladin, sığla, vişne ağaçlarının altına biraz daha toprak ekleyerek hercai menekşe diktim. Malum menekşe kar altında bile açabiliyor ve bahçe peyzajı için çok güzel çiçekler. Öyle tahmin ediyorum ki altlarında kalan topraktaki lale ve nergis soğanlarının baharda büyümelerine izin verirler:) Bakalım bekleyecek ve göreceğim. Sonucu yine bu blogda paylaşırım.
İşte böyle guild hem ekolojik yaşama hem permakültür hayata hem bahçe peyzajına hem de zehirsiz sofraya oldukça faydalı doğal oluşumlardır. Güçlü bir şekilde bahçecilere tavsiyem olur:)
